اویل پمپ نقش بسیار مهمی را در موتور خودرو ها بر عهده دارد . وظیفه ی اصلی اویل پمپ به طور کلی جلوگیری از افزایش دماو قدیمی شدن قطعات می باشد. همان طور که از اسمش مشخص است وظیفه ی آن پمپاژ کردن روغن در موتور می باشد و همانند قبل انسان عمل می کند.
درون اویل پمپ ها از روغن هایی استفاده می شود که در دمای بالا خاصیت روان کنندگی خود را از دست نمی دهند. روغن موجود در داخل کارتر توسط پمپ با فشار بالا به قطعات رسیده و از اصطحکاک زیاد بین انها و بالا رفتن دمای انها جلوگیری کند. اویل پمپ نیروی خود را به واسطه ی محور دلکو و یا دنده میل سواپ از موتور می گیرد و به طور کلی وسیلهای است که درست عملکردنش باعث می شود طول عمر موتور بسیار بالا برود و در سلامت نگهداشتن موتور نقش به سزایی دارد.اویل پمپ ها به تور کلی به 3 دسته دنده ای ، روتوری ، سوزنی یا همان پیستونی تقسیم می شوند.
در اویل پمپهای دندهای دو چرخ دنده وجود دارد که در داخل پوسته اویل پمپ قرار دارند و از عمل چرخش دندهها برای انتقال روغن استفاده میکنند ، اویل پمپهای دنده ای از عمل چرخش دندهها برای انتقال روغن استفاده میکنند. دنده ها در ورودی پمپ ایجاد مکش میکنند که در نتیجه روغن به داخل پمپ کشیده شده و در داخل حفرههای دنده های پمپ قرار میگیرد و در نهایت به لوله خروجی و تخلیه روغن منتقل میشود. چرخ دندهها یکی محرک و دیگری هرز گرد می باشند و دارای قطر یکسان هستند. به طور کلی روغن وارد شده به اویل پمپ ، داخل چرخ دنده ها رفته و به بیرون پمپ میشود.
اویل پمپهای روتوری
طرز کار اویل پمپ روتوری نیز شباهت بسیار زیادی به اویل پمپ دنده ای دارد تنها تفاوت آنها این است که در اویل پمپ های روتوری به جای دو چرخ دنده ، یک چرخ دنده وجود دارد و در داخل یک روتور داخلی دوران میکند. روتور خارجی با روتور داخلی هم مرکز نبوده ، به همین دلیل روغن بین روتور داخلی و خارجی تحت فشار قرار گرفته و ارسال میشود،
اویل پمپهای سوزنی
در اویل پمپ های سوزنی یا همان اویل پمپ پیستونی به جای چرخ دنده و روتر از پلانچر و سوزن استفاده می شود. این پمپ روغن ها نسبت به انواع دیگر قدیمی تر هستند و دیگر زیاد از انها استفاده نخواهد شد. در پمپهای سوزنی یک سیلندر، پیستون و فنر وجود دارد که فشار لازم را در روغن موتور ایجاد میکنند. به این ترتیب که فنر با تحریک هوزینگ رها شده و پیستون را در سیلندر به حرکت درآورده و منجر به پمپ شدن آن میشود. مجموعه سیلندر و پیستون در اینپمپها پلانجر خوانده میشود.
چند مورد از عواملی که باعث خرابی اویل پمپ میشود
راندن ماشین با سرعتهای خیلی زیاد به طوری که دور موتور به محدوده قرمز نزدیک شود باعث داغ شدن موتور خواهد شد ، داغ کردن موتور یک مشکل بزرگ است که نباید نادیده گرفته شود. به طور کلی هر چیزی که باعث داغ کردن موتور ماشین شود مانند تموم شدن اب موتور ، که به دلیل نشتی رادیاتور و شلنگ ها و یا نشتی های دیگر در اویل پمپ ها خرابی به بار می اورد.
دلیل دیگر که در خرابی اویل پمپ نقش دارند کثیف بودن فیلتر روغن و یا کهنه بودن بیش از اندازه روغن است که با تعویض به موقع فیلتر روغن یا خود روغن می شود از خراب شدن اویل پمپ ها جلوگیری کرد.
علائم بسیاری مانند سر و صدای سوپاپ های خودرو، کاهش فشار روغن، افزایش دمای موتور و ایجاد سر و صدا توسط پمپ روغن. وجود دارد که نشان دهنده ی خرابی اویل پمپ است.
زمان تعویض اویل پمپ
خرابی اویل پمپ باعث یاتاقان زدن موتور خودرو می شود اگر موتور خودرو یاتاقان بزند و یا اگه در دور های پایین از موتور ماشین صدایی نیاید ولی در دور موتور بالا صدایی همچون برخورد دو قطعه به گوش می رسد دلیل این امر نیز می تواند خرابی اویل پمپ باشد. البته فقط این دلیل باعث یاتاقان زدن نخواهد شد، بدون آب بودن موتور، کثیف بودن روغن و رانندگی نامناسب به گونه ای که مدت زمان زیادی دور موتور تا محدوده قرمز برود هم دلایل دیگر یاتاقان زدن موتور خودرو هستند که باید دلیل هارا یک به یک بررسی کنیم سپس متوجه مشکل شویم.
– زمانی که نشتی در اویل پمپ مشاهده شود در این صورت، اویل پمپ فشار لازم برای پمپاژ روغن را ندارد و در دور های پایین موتور ، چراغ روغن روشن و در دور های بالا چراغ روغن، خاموش می شود.که در صورت بروز چنین مشکلی باید اویل پمپ تعویض شود.
– یکی دیگر از نشانه های احتمال خرابی اویل پمپ که می تونید حدس بزنید زمان تعویض اویل پمپ رسیده، داغ کردن موتور است که البته این امر علل زیادی دارد اما یکی از این علت ها می تواند خرابی این قطعه مهم باشد.
در صورتی که اویل پمپ دارای نقص و ایراد باشد، فشار موجود در مدار روغن کاهش یافته و در موتور خودرو هر چه به قطعات بالاتر می رسیم روغن کمتری در آنجا جریان می باید، همین امر باعث فرسودگی و استهلاک این قطعات می شود. برای جلوگیری از این حالت کافی است با فشار سنج، فشار مدار روغن را اندازه گیری کنید و در صورتی که این میزان از حد مجاز کمتر باشد نشان دهنده وجود عیب و نقص در اویل پمپ است.
روش دیگر برای متوجه شدن ایراد در اویل پمپ ، باز کردن و شست و شوی همه ی قطعات ان می باشد .اگر در هر قسمت ان شکستگی یا ترک مشاهده شود باید آنرا تعویض کنیم